TÜRKİYE OLARAK EĞİTİME ÇÖZÜM ODAKLI BAKMA YETERSİZLİK ÖRNEĞİMİZ OLARAK ‘’BİR BAVUL İKİ DİL’’ FİLMİ

Son söyleyeceğimi ilk söyleyeyim. Bu ülkede eğitime çözüm odaklı bakabilen kurumlarımız ve yetişmiş insanımız yok denecek kadar azdır. Maalesef durumumuz budur. Çok üzgünüm.

Açıklayayım…

Öncelikle filmi izlemeyecekler için kısa bir özet sunayım. Film Denizlili bir Türk öğretmenin, Şanlıurfa'nın Siverek ilçesine bağlı Demirci köyündeki ilkokula atanmasının yapılması ile başlatılır. Filmde öğretmenin birleştirilmiş sınıfta yani birinci sınıftan beşinci sınıfa kadar öğrencilerin olduğu sınıfta Türkçe bilmeyen Kürt öğrencileriyle geçirdiği bir yılı anlatılır.  Film doğaçlama sahnelerle kurguludur. Öğretmen Kürtçe bilmiyor, çocuklar Türkçe bilmiyor. Öğretmenin ilk öğretmenliği ve mesleğini ilk kez icra ediyor. Köyde su sorunu var. Pek çok konuda mahrumiyet yeridir. Örneğin 3 gün elektrik kesilebiliyor. Fakir bir köy yaşamı var. Özetle; öğretmenimizin elindeki imkân ve koşullar eğitim ve öğretim için son derece elverişsiz şartlardadır.

Şimdi hep birlikte meselenin en temellerine inerek ülke olarak durumumuzu biraz sorgulama yapalım…

Bir sürece ve aşamalara dayalı yapılan her bir eylemin hedefi vardır. O halde bir meseleyi doğru anlamanın en kestirme yolu o meselenin hedefine bakmaktan geçer. Ülkemizde eğitim devlet tekelindedir. Bu nedenle onun eğitimle ilgili hedeflerine bakmamız doğru olur. Türk Milli Eğitim Sisteminin genel amaçlarını şu şekilde özetlersem yanlış olmayacaktır. 1- T.C. Anayasasına bağlı vatandaş yetiştirmek 2- Bireyin bütün yetilerini fark etmesini, geliştirmesini ve kendini gerçekleştirme yeterliliğine sahip olmasını sağlayacak bilgi ve beceriler kazandırmak. 3- Vatandaşlarının ülkeye ve insanlığa faydalı meslek sahibi olmasını sağlamak. 4- İyi ya da makul ve mantıklı vatandaşlar olarak yetişmelerini sağlamak.

Bu amaçlar bana göre de gayet makul ve mantıklıdır. Ayrıca dünyanın bütün ülkelerinde ve tarihte eğitimin amaçları için genel geçer olduğunu söyleyebileceğimiz ilkelerdir. O halde gelelim bu amaçlara göre ‘’Bir Bavul İki Dil’’ filmi üzerinden Türkiye’de olanları anlama, anlamlandırma ve sorgulama aşamasına…

Bu ilkelere göre anlama, anlamlandırma ve sorgulama neden yapıyoruz bunun sebebini de açıklayayım. Bir ülkenin en büyük zenginliği insan kaynaklarıdır. Bir ülke insan kaynaklarını yukarıda saydığımız genel amaçlarını gerçekleştirme oranında başarılı olur. Bu durum sadece bizim ülkemiz için geçerli değildir. Bugün var olan bütün ülkeler için böyledir. Tarihte var olmuş ülke ve devletler için de böyledir. Bir ülkenin en büyük zenginlik kaynağı nitelikli insan gücüdür…

Anlatacağımız meselenin zihnimizde daha da berraklaşması için şimdi de herhangi bir konuda yapılacak eğitimin en temel girdi faktörlerine bakalım.

Herhangi bir eğitimin en temel girdi faktörleri şunlardır. 1- Öğrenci, 2- Öğretmen, 3- Mekân, 4- Zaman, 5- Öğretilecek konu, 6- Araç – gereçler.

Şimdi filmde gördüğümüz sahnelerden bu saydığımız faktörlerin durumuna bir bakalım:

Öğrencilerin; Türkçe bilmiyorlar. Fakir köy çocukları ve pek çok doğal ihtiyaçlarını karşılama sorunları ile karşı karşıyalar.  Kültürel ortamdan sağladıkları bilgi ve beceriler ebeveynlerinin de çağdaş bilgi ve becerilerden yoksun olmaları sebebiyle köyde yaşam babadan atadan kalma usullerle devam ediyor. Köyün ekonomik gücünü artırıcı, yenilik meydana getirici herhangi bir faaliyet olmaması nedeniyle çocuklar mevcut kültürel ortamlarına göre gözlemsel ve deneyimsel tecrübeyle kültürlenmekteler.

Öğretmen; mesleğini teorik olarak aklında kaldığı kadarı ile biliyor. Daha önce hiç yaşamadığı, görmediği, yokluklar içerisinde bir yere gelmiş ve beklentilerinin ötesinde kötü koşullarla karşı karşıyadır. Doğaçlama çözüm yolları aramak ve bulmak zorundadır.

Mekân; su sorunu da olan oldukça yoksul bir köydür.

Zaman; bazı öğrenciler ailelerine yardım etmek zorundalar. Hatta bazısı anne evde yokken küçük kardeşine bakmak zorundadır. Bu tür faaliyetler dışında zaman sıkıntısı yoktur. Aksine fazlasıyla vardır.

Konu; öğretmen öncelikle çocuklara Türkçe öğretmek zorundadır. Öğretmen Kürtçe bilmemektedir. Bu da işini zorlaştırmaktadır.

Araç – Gereç; Öğretmenin hazırladığı resimlerle Türkçe öğretimi yapılarak öğretmen eğitime başlar.

Filmdeki öğretmen bu şartlar altında çocuklara Türkçe öğretmeye başlar. Oldukça yavaş ilerlemektedir. Sene sonuna gelindiğinde çocuklar hala Türkçe konusunda yetersiz durumdadırlar.

Gelelim şimdi de bu çocukların yukarıda saydığımız 4 temel ilkeye göre ne durumda olduklarına:

Bu düzeyde olan bu çocukların bir sonraki yılı da benzer şekilde geçirecekleri açıktır. Öğretmen yine çocuklara elinden geldiği kadarı ile Türkçe öğretmeye çalışacaktır. Sanırım 5 yıl sonra çocuklara sadece kısıtlı Türkçe öğrenmeyi ve biraz temel bilgi öğreterek mezun etmek zorunda kalacaktır.

İyi de bu düzeyde çocuklar anayasal haklarını ve ödevlerini bilebilirler mi? Ya da kendilerini gerçekleştirme diye bir şeyin varlığından haberdar olacak şekilde eğitim alabilirler mi?..

Aslında hedefimiz bu çocukların Çağdaş dünyanın gelişimine hazırlanması ve geleceğine yön verecek hale gelmesi değil midir? O halde bu halimizle bunu yapmaya imkan ve ihtimal olabilir mi?

Peki, şunları yapsak bizlere kimler mani olacak ki?..

Örneğin, bu filde yer alan çocukları şu şekilde yetiştirmek çok mu zor? Mesela oraya ataması yapılmış öğretmenimize Kürtçe ve İngilizce öğretsek ve bu eğitimini hakkıyla yapmış öğretmenler oradaki çocuklara hem çok iyi Türkçe, hem çok iyi uluslar arası dil olması sebebi ile İngilizce öğretseler bu çok mu zor? (Bu arada bunun kolaylıkla yapılabileceğini ben uygulamalı gösteririm.) Ayrıca köyde çocuklarla ve aileleri ile hayvancılıktan tutunuz, o köyün üretime elverişli yönü ne ise onu geliştirecek organizasyon ve bunu eğitimle birleştirecek organizasyonlar çok mu zor? Bana göre değil arkadaşlar. Örneğin filmde görünen bol bol taşlık alan var. Ben çocuklara o taşları yontmayı öğretmenin ve evlerini toprak kerpiçten değil de taştan yapmayı öğrenebilecekleri kanaatindeyim.

Özetle; çobanın gönlü olursa tekeden teleme çalar diye bir deyim var ya, hanh işte ben de onu diyorum. Ülke olarak elimizdekilerin kıymetini bilmiyoruz. Çok basit çalışmalarla yapılabilecek olanları yapmıyoruz. Çünkü konformist bir toplumuz. (Konformist: alışageldiği düzeni sorgulamayan önüne ne sunuldu ise sorgulamadan onu yapıp tekrar eden kişi(ler) anlamında kullandım.)

Çocukların neden böyle bir eğitime ihtiyacı var onu da çok kısa açıklayayım. Yapay zeka çağında bir dünyada çocukları geleceğin dünyasına hazırlamamız lazımdır. Bu çocukların Türkçe ile içinde yaşadıkları toplumu çok iyi tanımaları ve İngilizce ile yaşadıkları dünyayı tanımaları şarttır. Bunun ekonomik kaynakları o köyümüzde yoksa bu konuda devletin yol göstericiliği ya da bu ülkede eğitime gönül verdiğini söyleyenlerin yol göstericiliği sayesinde kolaylıkla aşılacak konulardır. Bu ülkede şu çok övülür. Bir öğretmen köyde çilek yetiştirmeyi öğretir hemen herkes o öğretmeni alkışlar. Bu güzel bir şeydir fakat eksiktir. Hem de çok eksik! Çünkü asıl soru şudur. Ya hu bu bir öğretmenin yaptığını devletimizin kurumları neden organize bir şekilde yapmıyor da bizler bu tek bir öğretmenin özverili çabasını övüyoruz? Maalesef bu soru ülkemde sorulmaz.

O kadar tarım il ve ilçe müdürlükleri olduğu halde bu ülkenin köyleri neden fakirdir. Üretim neden yetersizdir diye kimse sorgulamaz. Fakat hemen her gün din, Atatürk, Milliyetçilik, Sosyal Demokrasi gibi hepsi de değerli fakat hepsinin de sloganları üzerinden tartışma yapmaktan başka bir marifetimiz  de yoktur.

Peki, biraz da ana dilde eğitim konusunu dillerine pelesenk etmiş Kürt vatandaşlarımızı sorgulayalım. Çocuklar dağa gideceklerine Kürt zenginler bu coğrafyanın çocuklarını finanse etselerdi de hem çok iyi Türkçe, hem çok iyi İngilizce, köylerin ekonomik değerlerini kıymetlendirici hem çok iyi mesleki beceriler kazandıracak eğitimler aldırsalardı. Bu kadar Kürt ve Türk genci ölmese olmaz mı idi? Bu dediğimin maliyeti teröre harcanan maiyetin yanında ÇEREZ PARASI bile sayılmaz…

Özetle; demem o ki, bu ülkede OLMASI GEREKEN NEDİR diye soru sorar ve olması gerekenleri doğru bir şekilde OLANLARLA KIYASLAR isek o zaman bu ülkenin eğitimi de düzelecektir…