Nizamettin KARS

     İnsanlığın varoluşundan beri yer yüzünde inşa edilen ilk yapılar mabetler olmuştur. Dünyanın birçok yerinde binlerce yıl öncesinden kalan mabet kalıntıları mevcut. M.Ö. 12 bin yıl öncesine uzanan Şanlıurfa’daki Göbeklitepe kalıntılarının da büyük ihtimalle dönemin büyük mabetlerinden biri olduğu söylenmektedir. Mabetler insanların hem inanç hem de bedenen hürriyetlerinin birer göstergesi durumundadır. Peki ya mabetler... Mabetlerimiz ne kadar özgür? Bu soruyu umre ziyareti sırasında Kabe’yi çevreleyen yüksek surlar, her kral için dikilen kuleler ve bulutlara ulaşan gökdelen otelleri gördükçe düşünüp durdum.

    Yeryüzündeki ilk mabet Kabe-i Muazzama. Zaman zaman büyük saldırıları uğradı. Ebrehe’nin filleri ve ordularıyla yıkmaya geldi. Yezid’in orduları tarafından mancınıklarla taşa tutuldu. Yine Emevi komutanlarından Hacca-ı Zalim tarafından taşa tutularak yıkıldı. 930 yılında Karmatiler’in saldırısı sonrası Hacer-ül Esved taşı yerinden çıkarılarak götürüldü. 1979 yılında Cuheyman El Uteybi önderliğinde işgal edildi ve ne hazindir ki Fransa’dan getirilen özel bir tim tarafından Kabe bu işgalden kurtarıldı.  Tutsaktı Kabe bu saldırılarda, mahzundu. Kabe bu gün de mahzun ve bu gün de tutsak. Suudi rejimi yüksek kuleler ve duvarlarla Kabe’yi görünemeyecek hale getirerek adeta tutsak etmiş. Dahası Suudi rejim, tavaf sırasındaki bilindik ritüeller dışında, Kabe’de Müslümanların toplu dua etmelerine izin vermiyor. Bu öyle bir tutsaklık ki kalplere Kabe sevgisinin girişini izin verilmek istenmiyor adeta. Hira’dan bakınca Kabe yerine Zemzem Tower denen şirk abidesini görünce kalbimiz burkuluyor ve bizler de Kabe’nin mahzunluğunu yaşıyoruz.

Şimdi kimsecikler varmaz yanıma
Mü’minde yoksunum tek ve tenhayım
Rüzgarlar silemez gözyaşlarımı
Çöllerde kayıp bir yetim vâhayım

Mescid-i Aksa’yı gördüm düşümde
Götür Müslümana selam diyordu
Dayanamıyorum bu ayrılığa
Kucaklasın beni İslâm diyordu

                             Mehmet Akif İnan

     Peygamber Efendimizin bir hadisine göre Kabe’den 40 yıl sonra yapıldığına inanılan Mescid-i Aksa… Acımız, utancımız, gözyaşlarımız Mescid-i Aksa… Tutsak. Terör devleti İsrail’in 1948 yılında kuruluşundan beri tutsak. İsrailli teröristlerin keyfe keder ibadete yasaklamalarına karşın ümmet suskun. Özellikle ramazan aylarına denk getirilen bu yasaklara karşı çıkan bir çok Filistinli ya katledildi  ya da yaralandı. Tutsak mabedin altı ise teröristlerin açtığı tünellerle delik deşik edilmiş durumda.

      İşgal altındaki Kudüs kentinde bulunan Mescid-i Aksa'nın çevresi olarak kabul edilen El-Halil kentindeki Harem-i İbrahim, Mekke’deki Mescid-i Haram ile Medine'deki Mescid-i Nebevi ve Mescid-i Aksa'dan sonraki en kutsal dördüncü cami sayılıyor. Caminin altında yer alan Hazreti İbrahim ve eşi Hazreti Sare'nin kabirlerinin yanı sıra Hazreti İshak, Hazreti Yakup, Hazreti Yusuf ve eşlerinin mezarlarının bulunduğuna inanılan mağara, İsrail tarafından "Ata Babalar" (Machpelah) olarak isimlendiriliyor. Harem-i İbrahim, bu nedenle sık sık fanatik Yahudilerin baskınlarına uğruyor. 25 Şubat 1994 te İsrailli Yahudi bir teröristin sabah namazını kılan Filistinliler üzerine ateş açması sonucu 29 Müslüman şehit olmuştu. İbrahim cami İsrail tarafından iki  bölüme ayrılarak bir bölümü cami diğer bir bölümü de sinegog olarak kullanılmakta.

   Endülüs Emevi sultanı 1. Abdurrahman tarafından 785 yılında yapımına başlanan Kurtuba Camii İspanya’da bulunan en eski ve en büyük camilerden biridir. 1236 yılında şehir Hıristiyanların eline geçince Kurtuba camii kiliseye çevrilmiş. O günden beri tutsak durumdadır. 1882 yılında milli eser kabul edilip koruma altına alınmış. Cami günümüzde bir yanıyla turistik alan olarak kullanılırken bir bölümü de sadece Katoliklerin ayin yapması için kullanılmaktadır.

  Yunanistan, Sırbistan gibi Balkan ülkelerinde kapatılan, tutsak edilen çok sayıda camimiz mevcut. Selanik’te Yeni Cami, Hamza Bey Camii müzeye çevrilmiş durumda.  Atina, Rodos, Midilli gibi bir çok yerde tutsak edilmiş cami bulunmakta.

Yıllarca camiye çevrilsin diye mücadele verilen, açılsın diye gösteriler düzenlenen Ayasofya nihayet cami olarak ibadete açıldı, ancak hala tutsak. İbadet maksadıyla camiye girmek için metrelerce sıraya girmek zorundasınız. Girdiniz diyelim, mihraba kadar her yerde gezinen yerli ve yabancı turistler ibadetinize halel getiriyor. Aynı şekilde Sultan Ahmet Camii de hınca hınç turist kaynıyor. Bir de hala ibadete açılmayan Kariye Camii var. Hala tutsak ve akibeti belli değil.

   Mekansal olarak tutsak mabetlerimiz çok fazla. Bunların yanına bir de kalplerimizde mabetlerimizi tutsak etmişiz ki bunun için de Diyanet İşleri Başkanlığının yapması gereken çok şey var.